Sint-Niklaas is de eerste stad in Vlaanderen die de stap zet naar een volwaardige milieuvriendelijke begraafplaats in een park. Het idee is afkomstig uit Zwitserland en op die parkbegraafplaatsen vormen de bomen als het ware levende grafmonumenten.

Aangezien we in onze stad al een geboortebos hebben lijkt het mij opportuun om na te gaan of ook in Gent kan overwogen worden om een begraafbos in te richten en zo het probleem op te lossen van het dreigende plaatsgebrek op kerkhoven.

Is de Schepen bereid om te onderzoeken of in Gent een begraafbos kan ingericht worden?

Carl De Decker
Gemeenteraadslid

Antwoord:

De laatste jaren werd er fors geïnvesteerd om de 18 bestaande begraafplaatsen verder om te vormen tot parkbegraafplaatsen, waarbij zij geleidelijk het uitzicht krijgen van “lawn-cemeteries” zoals gekend in de Angelsaksische wereld. Door een actief ruimingbeleid van onze diensten is ook het probleem van dreigend plaatsgebrek opgelost en werden meer open ruimten gecreëerd. In het kader van een pesticidenvrije onkruidbestrijding werden op grote delen van de begraafplaatsen grasstroken aangelegd waarin struiken, vaste planten en bomen werden geïntegreerd. Daarnaast werden op sommige begraafplaatsen themaparken aangelegd zoals onder andere de “Rozentuin” op de begraafplaats van Gentbrugge, de “Vlindertuin” op de Zuiderbegraafplaats, de “Buxustuin” en de “Kinderbegraafplaats” met paddenstoelenurnen op de Westerbegraafplaats. Aangepaste groenaanleg is onze vaste partner geworden.

Voorlopig is er dus geen reden om te veronderstellen dat er zich in de eerstkomende jaren een probleem van plaatsgebrek zou voordoen. Momenteel zijn er nog geen concrete plannen voor de aanleg van een begraafbos in onze stad. Dit neemt niet weg dat het alternatief waar u naar informeert wel degelijk een bijzonder interessant perspectief biedt, niet in het minst vanuit milieuoogpunt.

Ik stel vast dat meer en meer wordt nagedacht over het hele stervensproces (sterven, rouwen, begraven of cremeren); men stelt zich vragen bij die kille, steriele en voorgekauwde traditionele manier van afscheid nemen, men gaat op zoek naar nieuwe dingen en men wil in deze hectische tijden afscheid nemen op een manier “waar men zich als nabestaande goed bij voelt”. Men ziet heel het begrafenisritueel opnieuw als een manier om zich te uiten en men gaat op zoek naar een uitvaart die model staat voor het denken en doen, model staat voor het “zijn”. Milieubewustzijn vormt daar een essentieel onderdeel van. “Natuurlijk begraven” geschiedt op een heel milieuvriendelijke manier. Monumenten, grafstenen, naamplaten, kruisen en andere herkenningstekens die courant voorkomen op een klassieke begraafplaats, zijn uit den boze en worden gezien als een milieuvervuilend element.

Op een natuurbegraafplaats is alles op en rond een graf biologisch afbreekbaar: een vers gegraven graf zal je natuurlijk altijd herkennen, maar het is de bedoeling dat alles na verloop van relatief korte tijd is opgegaan in de natuurlijke omgeving.

De filosofie van natuurlijk begraven houdt in dat je je eigen dood ziet als een schakel in een steeds terugkerende natuurlijke cyclus van leven en dood: alle levende organismen keren na hun dood terug naar de bodem en geven er voedsel aan nieuw leven en de mens is geen uitzondering op deze regel. Met een steeds stijgend aantal crematies voor ogen voel ik veel voor de praktijk die ondertussen bijzonder succesvol is in Duitsland. Men laat er in de begraafbossen alleen begrafenissen toe in biologisch afbreekbare urnen. Wat het herkennen van een graf betreft, zijn de regels daar simpel: een klein houten plaatje met een boomnummer wordt rond de boom gebonden om zo aan te duiden dat dit “graf” gereserveerd is en wanneer de overledene er komt te rusten bind je een klein houten plaatje met naam en data rond de boom. Waarbij de boom dienst doet als grafsteen.

Ik zal dus zeker een onderzoek laten starten, in samenwerking met schepen Tom Balthazar, naar de opportuniteit van de aanleg van een volwaardig milieuvriendelijk begraafbos. Los van plaatsgebrek betreft het een zeer waardevol alternatief geïnspireerd door een bewust omgaan met het milieu.

Catharina Segers
Schepen van Burgerzaken en Protocol en ambtenaar van de Burgerlijke Stand