Recent verscheen in de pers een verontrustend rapport over de flauwe kwaliteit van het eten in rust- en ziekenhuizen . Zestien procent van de bejaarden heeft te kampen met ondervoeding en de conclusie van het rapport was dat ondervoeding een sluimerend probleem is dat in rust- en ziekenhuizen vaak te weinig wordt opgemerkt.

Ik wens dan ook te vernemen hoe de toestand is binnen onze Gentse OCMW-rusthuizen en welke stappen er ondernomen worden om dit probleem van ondervoeding te detecteren en te verhelpen.

Carl De Decker
Gemeenteraadslid

Antwoord:

Wat betreft het leveren van gezonde gevarieerde voeding, werkt het OCMW samen met haar cateraar rond de menuplanning ‘Home Made’. Deze bestaat uit drie maaltijden per dag en een tussendoortje. Een concept met traditionele klassieke maaltijden en streekgerechten, met seizoensproducten als basis: voor het middagmaal aardappelen, vlees en groenten duidelijk gescheiden op het bord. Af en toe zet men een exotisch gerecht op het menu om de nieuwsgierigheid op te wekken.

Deze maaltijden geven aanleiding tot gespreksonderwerpen zoals: “Die schotel, die ken ik, dat heb ik al gegeten” of “Dit gerecht is nieuw, dat ken ik niet. Wat denk jij ervan?” Op feestdagen stelt men feestmenu’s voor. De senioren verwachten een lekkere keuken, simpel maar smakelijk, met een onberispelijke presentatie. De senioren in de woonzorgcentra hebben nood aan gezelligheid, gastvrijheid en vriendelijkheid. De maaltijden moeten het plezier om te eten opwekken.

De maaltijden maken deel uit van het dagelijkse leven van de senioren. Ze bekijken de kwaliteit, de smaak en de presentatie met een kritisch oog. Het ontbijt wordt het meest geapprecieerd. De residenten zijn goed uitgeslapen en na een lange nachtrust hebben ze honger. Ook omdat de basisproducten van het ontbijt gekende voedingsmiddelen zijn. Als extra stimulatie wordt maandelijks een verwenontbijt geserveerd in de vorm van een ontbijtbuffet. Het geven van een tussendoortje in de namiddag wordt aanbevolen en gewaardeerd.

Daarnaast hebben al onze woonzorgcentra de laatste jaren extra ingezet op huiselijkheid en ogen onze restaurants als gezellige eetplaatsen en zijn niet langer de koele eetzalen van vroeger. Het is de betrachting van de teams om van iedere maaltijd een sociaal gebeuren te maken. Onze menu’s zijn gebaseerd op het Nationaal Voedings-en gezondheidsplan (NVGP-B). Het NVGP-B uit 2005 vormt de basis voor de nutritionele politiek (nutripol). De Nutripol werd vertaald naar een gezondheidscharter: “Het smaakt goed, het doet goed”. Dit charter is een werkbasis voor de menuplanning en een middel om te communiceren rond gezonde en evenwichtige voeding.

Onze cateraar kreeg als eerste bedrijf in de catering de toestemming om het PNNS-B logo te gebruiken. (Plan National Nutrition Santé – Belge)

Voor bewoners met een specifieke problematiek zijn er diverse programma’s:

Bewoners met kauw- en/of slikproblemen

Een probleem in woonzorgcentra is de aanpassing van de textuur of consistentie van de voedingsmiddelen aan de kauw- en/of slikproblemen, die bij bejaarden dikwijls voorkomen. Hiertoe werden technieken ontwikkeld die de structuur van de maaltijden wijzigen. De textuur van het gerecht is individueel aanpasbaar aan alle kauw- en/of slikproblemen. Zo kunnen bewoners met deze beperkingen weer van het eten genieten.

Bewoners met motorische en cognitieve beperkingen

Er is een aangepast voedingsprogramma voor personen met motorische en cognitieve beperkingen (bv. dementerenden, ziekte van Parkinson, en dergelijke…), slechtzienden. Door toenemende problemen in het handelen, wordt eten met mes en vork in de loop van sommige aandoeningen steeds moeilijker. Toch blijft het belangrijk dat de zelfstandigheid en de eigen inbreng van de persoon zo lang mogelijk behouden blijft. Dit specifieke programma beïnvloedt de voedselinname positief waardoor de kans op ondervoeding vermindert.

De diëten

Het ouder worden gaat gepaard met een verhoogde kans op een stijging van bloedsuiker (glycemie) en cholesterol. Dit mag evenwel geen reden zijn om zout, kruiden of suiker resoluut uit de voeding te bannen, tenzij de arts daartoe een advies heeft gegeven. Integendeel, wanneer deze voedingsmiddelen gedoseerd gebruikt worden, dan kunnen ze de voeding voorzien van meer kleur en smaak.

Inspraak van de bewoners

Binnen de WZC van het Gentse OCMW wordt er veel belang gegeven aan inspraak van de bewoners. Er zijn de collectieve inspraakmomenten waaronder de gebruikersraad, maar ook de specifieke inspraakmomenten rond de menu’s bv. grootmoederskeuken. Hier worden de menu’s overlopen en aangepast met specifieke streekgerechten of streekrecepturen en kan men algemene bevindingen en opmerkingen doorgeven. Daarnaast kan iedere bewoner steeds persoonlijke opmerkingen via het verzorgend personeel doorgeven aan de keuken en wordt de kwaliteit van de keuken individueel bevraagd tijdens de vierjaarlijkse tevredenheidsenquête.

Conclusie: er wordt heel veel belang gehecht aan de kwaliteit van het eten en de eetcultuur. De geschetste problematiek komt dus niet voor in de OCMW-rusthuizen.

Geert Versnick
Schepen van Intercommunales en OCMW-voorzitter